Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου και άσκηση

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπονδύλους και χρησιμεύουν στην απορρόφηση των φορτίσεων της σπονδυλικής στήλης. Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου αποτελεί μία από τις συχνότερες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης σε ηλικίες μεταξύ 25 έως 50 ετών και συχνότερα σε άνδρες. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο, ο οποίος περιβάλλει τον πηκτοειδή πυρήνα. Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου αναφέρεται στη μετατόπιση του πηκτοειδή πυρήνα και στην απόσχιση τμήματος του ινώδους δακτυλίου. Όταν αυτή η μετατόπιση είναι ήπια και ο πυρήνας απλώς προβάλλει λίγο δια μέσω του ινώδους δακτυλίου, ονομάζεται προβολή του μεσοσπονδυλίου δίσκου. Η μετατόπιση του πυρήνα που προκαλεί μερική ρήξη του ινώδους δακτυλίου ονομάζεται κήλη μεσοσπονδυλίου δισκου. Όταν η κήλη προκαλεί εμπλοκή της ρίζας κάποιου νεύρου, μπορεί να υπάρχει αναφερόμενος πόνος, μούδιασμα ή παραισθησία των γλουτών (οσφυαλγία) ή στα κάτω άκρα (ισχιαλγία). Ο πόνος αυτός χαρακτηρίζεται ως οξύς πόνος (λιγότερο από 6 εβδομάδες), υπόξης (μεταξύ 6 εβδομάδων έως 3 μήνες) και χρόνιος (περισσότερο των 3ων μηνών). Μία κήλη μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τμήμα της σπονδυλικής στήλης, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται σαφώς στην οσφυϊκή μοίρα, μετά στην αυχενική και πολύ σπανιότερα στη θωρακική μοίρα. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το σήκωμα βάρους με λανθασμένη στάση σώματος, η καθιστική εργασία, η έλλειψη άσκησης και η καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης με φορτία και κραδασμούς. Λόγω μεγαλύτερης κινητικότητας και φόρτισης κατά την καθημερινότητα η κήλη στην οσφυϊκή μοίρα της Σ.Σ εμφανίζεται πιο συχνά μεταξύ του Ο4-Ο5 και Ο5-Ι1, ενώ λιγότερο συχνά στον Ο3-Ο4. Στην αυχενική μοίρα πιο συχνά εμφανίζεται στους Α3-Α4, Α4-Α5. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται ποικίλλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της κήλης και το σημείο εντόπισής τους. Επίσης, συχνά συνυπάρχει μυϊκός σπασμός, απώλεια της φυσικής κυρτότητας της Ο.Μ της Σ.Σ και επιδείνωση των συμπτωμάτων με τον βήχα ή το φτέρνισμα. Κάποιες φορές δημιουργείται ανταλγική σκολίωση, δηλαδή στράβωμα του σώματος, στην ακούσια αντίδραση του ατόμου για να μην πονάει στο σημείο που πιέζεται η ρίζα. Η διάγνωση της κήλης γίνεται με ακρίβεια με τη χρήση μαγνητικου τομογράφου (MRI). Η αρχική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου πρέπει να είναι συντηρητική και να εστιάζεται στην ανακούφιση του πόνου, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, καθώς και στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης του ατόμου. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει πως ένα κατάλληλο πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης με σκοπό την ενδυνάμωση των μυών του κοιλιακού τοιχώματος καθώς και των μυών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση της Σ.Σ, φαίνεται να προσφέρει κάτι περισσότερο από την αναλγητική θεραπεία με φάρμακα. Πολυετείς επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει πως ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης με ελαστική αντίσταση ή ασκήσεις σταθεροποίησης είναι αποτελεσματικότερο από οποιοδήποτε άλλο είδος άσκησης. Επιμέλεια Δημήτρης Πελέκης Athlesis Team